یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۶ - ۱۳:۳۱
۰ نفر

گروه سیاسی: در جریان بازنگری در مفاد معاهده ان‌پی‌تی که معمولاً هر 5 سال یک بار انجام می‌شود و جلسه اولین کمیته مقدماتی آن این روزها در وین در حال برگزاری است

موادی مورد بحث قرار گرفته که بر اساس آنها اولاً  کشورهای عضو، حق خروج از آن را عملاً از دست می‌دهند و ثانیاً  مفاد ان‌پی‌تی برای همه کشورها لازم‌الاجرا می‌شود.

881 کشور امضاکننده پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی [NPT]  از روز دوشنبه دهم اردیبهشت  به مدت دو هفته در وین با هدف تدارک دیدن کنفرانسی در زمینه بازنگری این پیمان در سال 2010 گردهم آمده‌اند. کمیته مقدماتی باید در سال 2007 تشکیل شده و مقدمات اجلاس اصلی در سال 2010 را فراهم کند.

در اولین کنفرانس بازنگری که در ماه مه 2005 در نیویورک برگزار شد، کشورهای عضو درخصوص یک دستور جلسه به توافق نرسیدند و این کنفرانس با شکست مواجه شد. یکی از شرایط بازنگری در مفاد ان‌پی‌تی اجماع همه کشورهای عضو برروی دستورکار است.

در حال حاضر ایران با دستورکار این اجلاس به دلیل تغییر مفاد متن اولیه مخالف است.

آمریکا پیشنهاد کرده است که در متن بازنگری بر پای‌بندی همه اعضا نسبت به معاهده تاکید شود. ولی ایران به دنبال تعهد همه اعضا بر کلیه موارد معاهده است. نظر آمریکا روزجمعه گذشته به رأی گذاشته شد که با رأی منفی ایران، سوریه و ونزوئلا روبه‌رو شده و از دستورکار خارج گردید.

پیشنهاد ایران هم با مخالفت اتحادیه اروپا و کانادا مواجه شد و از دستورکار خارج گردید. اکنون آفریقای جنوبی پیشنهادی مرکب از دو پیشنهاد رد شده را مطرح کرده است.

آنچه از بحث‌های داخلی این اجلاس مشخص است یکی از مواردی که قرار است در بازنگری مورد توجه قرار گیرد ممنوعیت خروج کشورها از این پیمان است. تا کشورهای عضو نتوانند با اعلام خروج از این پیمان به اقدامات خود جهت دستیابی به انرژی حتی صلح آمیز ادامه دهند.

درحال حاضر دیپلمات‌ها نگرانی خود را از اینکه سرنوشت این گردهمایی دو هفته‌ای نیز به سرنوشت گردهمایی نیویورک و مشاجرات جدید دچار شود اعلام کرده‌اند.

پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که در بحبوحه جنگ سرد در سال 1970 مطرح و در سال 1995 تمدید شد، موجبات نارضایتی بسیاری از کشورها بویژه کشورهای قدرتمند را فراهم کرده است.

دیپلماتها می‌گویند:  این پیمان، با شکل فعلی خود نمی‌تواند در برابر خطرات گسترش هسته‌ای  واکنش نشان دهد، مانند امروز که  در برابر برنامه اتمی کره شمالی که در اکتبر 2006 به آزمایش هسته‌ای نیز مبادرت ورزید، بسیار ناتوان ظاهر شده است.

همچنین، این پیمان علیرغم تحریم‌های تصویب شده توسط سازمان ملل، نتوانسته ایران را از گسترش فعالیت‌هایش در زمینه غنی‌سازی اورانیوم بازدارد.

کریستوفر فورد، رئیس هیأت آمریکایی، در این اجلاس، دلیل اصلی بازنگری را این گونه تشریح کرد: کشوری که مفاد این پیمان را نقض می‌کند باید مسئولیت اعمال خود را بپذیرد و نباید با یک اعلام ساده مبنی بر خروج از پیمان شیوه‌ای را برای پاک کردن تخطی‌هایش تحمیل کند.

اما گروه کشورهای غیرمتعهد نیز به نوبه خود بر قدرت‌های بزرگ هسته‌ای که  امضاکننده این پیمان هستند خرده گرفته‌اند که چرا تعهدات خود را در زمینه خلع سلاح و شفافیت در فعالیت‌های اتمی اجرا نمی‌کنند. گروه کشورهای غیرمتعهد خواهان این هستند که اسرائیل نیز در چارچوب این پیمان تعهداتی مشابه با تعهدات ایران را بپذیرد.

تهران در چارچوب NPT می‌خواهد حق و حقوق خود را در زمینه گسترش و دستیابی به چرخه کامل سوخت هسته‌ای به منظور اهداف صلح آمیز تضمین کند، درحالی که  کشورهای غربی به اقدامات  ایران در این زمینه مظنون هستند.

ادامه کار اجلاس با وجود مخالفت صریح ایران با متن دستورجلسه حاکی از آن است که اعضای قدرتمند آژانس اصرار دارند که مراحل بازنگری در این پیمان را در موعد مقرر به انجام رسانده و کشورهای جهان را نسبت به مفاد آن پای‌بند کنند.

دستور کار کمیته مقدماتی بازنگری در پیمان اتمی باید قبل از آنکه نمایندگان عضو آژانس بتوانند به سراغ مسائل مهم‌تر بروند، به اتفاق آرا تصویب شود. این بدان معنی است که اگر ایران بر موضع خود پافشاری کند، این موضعگیری می‌تواند باعث به تعویق افتادن  این نشست  شود.

نشست فعلی قدرت تغییر معاهده ان‌پی‌تی را ندارد، اما می‌تواند زمینه را برای بازنگری این معاهده در سال 2010 فراهم کند.

ممنوعیت خروج کشورهای عضو

یکی از مواردی که قرار است در بازنگری ان.پی.تی مورد توجه قرار گیرد ممنوعیت خروج کشورها از این پیمان است تا کشورهای عضو نتوانند با اعلام خروج از این پیمان به اقدامات خود جهت دستیابی به انرژی هسته ای حتی در شکل صلح آمیز آن ادامه دهند.

درحال حاضر دیپلمات‌ها نگرانی خود را از اینکه سرنوشت این گردهمایی دو هفته‌ای نیز به سرنوشت گردهمایی نیویورک و مشاجرات جدید دچار شود اعلام کرده‌اند.

کد خبر 21311

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز